Bài Chòi là trò chơi dân gian Việt Nam mộc mạc và mang hơi thở của cuộc sống của cộng đồng dân cư. Hơn nữa văn hóa bài Chòi sẽ luôn lưu giữ được những nét nghệ thuật hay bản sắc của người dân bản xứ.
Hãy cùng tìm hiểu điều đặc biệt trên thông qua bài viết của chuyên trang Blog bên dưới đây. Mọi thông tin đầy đủ chính xác luôn được cập nhật trên Betlanhat cho mọi người tiện theo dõi.
Nguồn gốc và lịch sử phát triển của bài Chòi
Được biết đây là một loại hình nghệ thuật truyền thống của người Việt Nam có nguồn gốc lâu đời. Ngày nay, bài Chòi đối với du lịch Việt Nam có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Nhờ sự biến đổi của bài Chòi qua thời gian nên chúng được biểu diễn trong các liên hoan văn hóa và điểm du lịch ở miền Trung Việt Nam. Cho tới thời điểm này, nét đẹp trên vẫn được coi là một nguồn cảm hứng phong phú với giá trị văn hóa sâu sắc và duy trì sự yêu mến của người dân.
Định nghĩa
Bài Chòi là một hình thức nghệ thuật truyền thống của người Việt Nam, kết hợp giữa nhạc, hài kịch, ngâm thơ và các trò chơi dân gian. Chúng được trình diễn thông qua một phiên chòi.
Nếu có dịp đi du lịch, mọi người thường thấy bài Chòi trong các vùng miền khác nhau. Đặc biệt như ở Quảng Nam, Bình Định và Phú Yên.
Dựa vào đặc điểm bài Chòi có thể thấy môn nghệ thuật trên còn là hình thức chơi bài nhưng không mang tính sát phạt, ăn thua. Những người chơi bài Chòi cốt để nghe hô, thưởng thức giọng hô, hát, tài ứng đối và lối diễn trò của “Hiệu”.
Xem thêm: Bài Ma Sói có vui không? Luật chơi Ma Sói nên biết!
Nguồn gốc
Dựa vào sự phát triển của bài Chòi, nhiều người có xu hướng tìm hiểu nguồn gốc của môn nghệ thuật trên.
Có nhiều thuyết về sự ra đời của loại hình này. Nhưng theo nhiều tư liệu nghiên cứu, lịch sử bài Chòi có thể được truy nguyên từ trò chơi dân gian cổ truyền của trung Quảng Nam và miền Tây Nam bộ từ thế kỷ XIII.
Ngày nay, loại hình này được biểu diễn trong các liên hoan văn hóa và điểm du lịch ở miền Trung Việt Nam. Hơn nữa bài Chòi trong văn học và nghệ thuật mang ý nghĩa vô cùng to lớn. Vì vậy trước đó bài Chòi và UNESCO ghi nhận Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Điều này đã khẳng định bản sắc văn hóa phong phú của dân tộc Việt Nam.
Xem thêm: Top 10 người làm giàu bằng cờ bạc nổi tiếng ai cũng biết
Cách chơi bài Chòi
Dựa theo văn hoá xa xưa, người tham gia cần tuân thủ quy tắc bài Chòi nhất định. Nhờ sự phổ biến của bài Chòi nên loại hình này ngày nay phát triển thành một loại ca kịch. Tuy nhiên lại có sức hấp dẫn và thu hút sự quan tâm của nhiều người.
Lời bài hát không đơn thuần chỉ để nghe cho vui tai. Mục đích còn ca tụng các tố chất, của con người Quảng Nam chất phác.
Vì lẽ đó có thể thấy bài chòi trong giáo dục hay bài Chòi tại các lễ hội mang lại ý nghĩa cao. Dưới đây là cách chơi đơn giản dễ hiểu nhất của môn nghệ thuật này.
Xem thêm: Tam cúc là gì? 5+ Mẹo chơi Tam cúc giúp anh em luôn thắng
| Cách chơi | Chi tiết |
✅ Dựng chòi |
Để tái hiện bài Chòi trong hiện đại, người chơi ở các tỉnh vùng Nam Trung Bộ đều rất quen thuộc cách biểu diễn này. Đầu tiên tiến hành dựng 9 hoặc 11 cái chòi hình chữ V.
Sau đó chia thành 2 bên, mỗi bên 5 chòi và cao độ 2-3m, rộng đủ vài ba người ngồi. |
✅Con bài |
Trước rạp chỗ Hiệu đứng hô bài thường đặt ống đựng bài. Bên trong có đựng 27 thẻ bài. Tất cả các con bài đều làm bằng tre, đầu trên bè ra để dán lá bài lấy trong bộ bài tới. |
✅Anh hiệu |
Muốn chơi bài Chòi và sự kết nối cộng đồng giữa mọi người, bắt buộc phải có người chơi -anh Hiệu. Tên anh hiệu có thể phản ánh tính cách, nghề nghiệp, địa phương hoặc những điều mà người chơi muốn truyền đạt. |
✅Trang phục |
Trang phục của đức chòi thường mặc áo dài truyền thống phân biệt áo nam và nữ. Chủ công trong đội chòi thường mặc áo dài nam hoặc váy dài nữ cũng theo phong cách cổ truyền. |
✅Âm nhạc |
Âm nhạc góp phần tạo nên ý nghĩa của bài Chòi. Theo đó họ sử dụng nhạc cụ truyền thống hay nhạc nền tạo nên không gian truyền thống. |
✅ Hô con bài |
Hô con bài” là một cách để triệu hồi khán giả tham gia vào trò chơi Đức chòi hay thủ công sẽ nói lớn “Hô con bài” để mời khán giả đến gần quầy chòi và tham gia chơi bài. |
✅Làn điệu |
Hát chèo là một yếu tố quan trọng trong loại hình này. Cả đội chòi sẽ hát chèo để thể hiện các văn nghệ, ca ngợi và truyền đạt thông điệp. |
✅Cách chia bài |
Người chia bài chia lần lượt từng lá bài cho các người chơi theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ. Người chơi có thể chọn bất kỳ vị trí nào để bắt đầu nhận bài. |
✅Trao thưởng |
Việc trao thưởng thường diễn ra sau khi kết thúc ván chơi hay lời diễn của các thủ công. Người chơi hoặc khán giả gửi tiền lẻ, quà biếu hoặc các loại thưởng khác cho các người biểu diễn, như thủ công, diễn viên hay nhà văn chòi. |
✅Cây nêu |
Cây nêu là một phần không thể thiếu trong buổi biểu diễn. Thông thường, cây nêu có chiều cao từ 2 đến 3 mét, tùy thuộc vào quy định và truyền thống của từng địa phương. |
✅Nhà hội |
Nhà hội thường được xây dựng bằng cách treo các vật liệu trang trí như rèm cửa, song và biểu tượng. Điều này đã tạo nên một không gian cho các diễn viên hoạt động. |
✅Treo cờ |
Trong nghệ thuật trên, treo cờ được coi là một yếu tố quan trọng để thể hiện thẩm mỹ, tâm linh và văn hóa. Cờ thường có ba màu chính: Đỏ, vàng và xanh. |
✅Trống chiêng |
Trống chiêng thường được sử dụng để tạo ra âm thanh đặc biệt. Âm thanh của trống chiêng có thể được sử dụng để tạo ra những gợi ý, đánh dấu thời gian, đổi cảm xúc hoặc tạo ra nhịp độ cho các màn biểu diễn. |
Những giải thưởng và thành tựu của bài Chòi không thể phủ nhận được sự thành công của loại hình này. Thông qua bài viết bên dưới của Betlanhat, mọi người sẽ hiểu thêm nguồn gốc và cách chơi bài Chòi.
Tác Giả: Choilathang thuộc Betlanhat.com
